“Genetik tıpta devrim yapmaya başlayan CRISPR / Cas9 olarak bilinen gen ekleme teknolojisini geliştiren Emmanuelle Charpentier ve Jennifer A. Doudna, 2020 Nobel Kimya Ödülü’nün sahibi oldu”
Geçtiğimiz günlerde Nobel ödülleri sahiplerini buldu. Bu yıl Nobel Kimya ödülleri iki bilim insanının oldu. 2020 Nobel Kimya ödülüne CRISPR gen düzenleme aracı ile Emmanuelle Charpentier ve Jennifer A. Doudna layık görüldü.
Emmanuelle Charpentier ve Jennifer A. Doudna, genetik tıpta devrim yapmaya başlayan CRISPR / Cas9 olarak bilinen gen ekleme teknolojisini geliştirdikleri için ödülün sahibi oldu.
Önceden, gen düzenleme, zaman alıcı ve kesin olmayan bir süreçti. Ancak CRISPR ile doktorlar genetik bilgileri neredeyse bilgisayar programcılarının bilgisayar kodunu düzenlediği kadar kolay bir şekilde yeniden yazabilecek hale geldi.
CRISPR-Cas9, bilim dünyasında heyecana neden olan bir genom düzenleme aracıdır. Daha önceki tekniklerden daha hızlı, daha ucuz ve daha yüksek doğruluklu olduğundan dolayı, geniş bir potansiyel uygulama yelpazesi vardır.
Nobel Ödülü kazandıran Crispr/Cas9 nedir?
Crispr/Cas9 tekniği 2013 yılında keşfedildi. Teknik, bakteri ve virüsler arasındaki etkileşimlerin araştırılması esnasında bulundu. Virüsler bakterilere saldırırken, bakteri yüzeyine tutunarak bakteriye kendi DNA’sını yerleştirir. Bu virüs DNA’sı, bakterinin genetik yapısına girerek virüslerin üretilmesine neden olur. Bakteriler bu duruma karşı bir korunma mekanizması geliştirmiştir. Bu sistemde virüs DNA parçası bakterinin Cas9 enzimi ile taranır. Bakteri virüs DNA’sını tanımladığında bu enzim yardımıyla keser. Crispr/Cas9 sistemini bakterinin bağışıklık sistemi gibi düşünebiliriz. Bakteri bu DNA parçasının kendi genetik yapısına aktararak bir nevi virüs DNA’sını hafızasında tutar. Böylece aynı virüs bakteriye saldırdığında virüse karşı daha hızlı savunma gerçekleştirir.
CRISPR-Cas9 genetikçilerin ve tıp araştırmacılarının, genomun çeşitli kısımlarına ekleme, çıkarma ya da DNA dizilimininde değişim yapmalarına olanak tanıyan özgün bir teknolojidir.
Şu anda varolan en basit, çok yönlü ve duyarlı genetik manipülasyon yöntemi olduğundan, bilim dünyasında büyük ilgi gören sistemi geliştiren bilim insanlarından Fransız Charpentier, Berlin merkezli Max Planck Patojen Bilimi Birimi’nin direktörüdür. Amerikalı olan Doudna ise, Berkeley’deki California Üniversitesi’nde profesördür.
Nobel Kimya Komitesi başkanı Claes Gustafsson, geliştirilen çalışma ile ilgili olarak, “Yalnızca temel bilimde devrim yapmakla kalmadı, aynı zamanda yenilikçi mahsullerle sonuçlandı ve çığır açan yeni tıbbi tedavilere yol açacak” ifadelerinde bulundu.
Other Articles
2020 Nobel Fizik Ödülü’nün Kazananları
Mars Yolundaki İlk Özçekim
