Bilim insanları astronotların ezilmiş göz küresi bozukluğunu çözmek için uyku tulumu geliştirdi
Astronotlar yörüngeye yapılan yolculuklarda ve Uluslararası Uzay İstasyonunda uzun süreli kalışlarda kalıcı görme sorunları yaşayabiliyor. Bilim insanları, bazı astronotların yaşadığı görme problemlerini önlemenin bir yolunu buldu. Buna göre yüksek teknolojili bir uyku tulumu geliştirdiler.
Görme problemleri astronotları etkileyen tıbbi sorunlar arasında en riskli olanı. Bununla birlikte NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) en az altı ay görev yapan astronotların yarısından fazlasında görme sorunları olduğunu belirtti.
Bilim insanları, uzay uçuşuyla ilişkili nöro-oküler sendrom veya SANS olarak bilinen göz sorunlarını, yerçekimi eksikliğinden kaynaklanan beyindeki şişmeye bağlıyor. Bu durum göz küresinin arkasında ilerleyici düzleşmeye, optik sinirin şişmesine ve görme bozukluğuna yol açıyor.
Dünya’da yerçekimi, bir kişi yataktan her kalktığında sıvıları vücudun içine çeker. Bu boşaltma olarak tanımlanır. Ancak uzayda durum tamamen değişir. Uzaydaki düşük yerçekiminden dolayı 1.5 litreden fazla vücut sıvısı kafada toplanır. Bu, göz küresinde basıncı artırır.
Uzayda yerçekimi eksikliğinden dolayı sıvıların vücut etrafında hareket etme şekli değişir. Aynı zamanda bunlar kafaya doğru yüzer. Bu, göz kürelerine baskı uygulayarak onları düzleştirir ve optik sinirin şişmesine neden olur. Mikro yerçekimi kelimenin tam anlamıyla gözbebeklerini yeniden şekillendiriyor diyebiliriz. Bu durum da kötü sonuçlara neden olur.
Yerçekimsiz ortamın neden olduğu sorunu çözmek için…
Sıfır yerçekiminde, sıvılar kafanın içinde yüzer ve zamanla göz küresini ezer. Bundan dolayı bilim insanları, sıvıyı kafadan ve ayaklara doğru emerek basınç oluşumunu engelleyen bir uyku tulumu geliştirdi.
Çalışmanın liderliğini Dallas’taki Texas Üniversitesi Güneybatı Tıp Merkezi’nden Benjamin Levine yaptı. Ayrıca burası astronot sağlığı risklerini ele almak için NASA ile çalışıyor.
Levine önderliğinde özel, yüksek teknolojili bir uyku tulumunun astronotlarda SANS’ı önlemeye nasıl yardımcı olabileceğini inceleyen yeni bir araştırma gerçekleşti.
Bilim insanları, geliştirdikleri bu uyku tulumunu vakumla donattılar. Uyku tulumunun tasarımı, kişinin beline tam oturacak ve alt gövdesini sağlam bir çerçeve içine alacak şekildedir.
Ayrıca elektrikli süpürgenin çalışmasıyla aynı prensipte çalışan bir emme cihazı yer alıyor. Bu cihaz, sıvıyı ayaklara doğru çeken bir basınç farkı oluşturur. Böylece sıvının beyinde birikmesini ve göz küresine zarar verici basınç uygulamasını engeller.
Diğer yandan cevaplanmamış bazı sorular var. Astronotların her gün uyku tulumunda geçirmesi gereken optimum sürenin ne olacağı bu sorulardan biri. Ayrıca, bu uygulamayı bütün astronotların mı yapacağı, uzaya gider gitmez mi yapacakları gibi sorular da var.