Hareketli Kara Delik

“Süper kütleli kara deliğe ait olan ilk fotoğraf geçtiğimiz yıl elde edildi. Kara deliğe ait olan yeni bulgulara göre kara delik hareket ediyor”

Nisan 2019 tarihinde bilim insanları, süper kütleli bir kara deliğe ait olan ilk fotoğrafı çekerek tarih yazdılar.

Event Horizon Teleskobu (EHT) tarafından elde edilen bu kara delik fotoğrafı, 10 Nisan 2019 tarihinde düzenlenen bir basın toplantısında gösterilmişti.

Bilim insanlarının ilk kez aldığı bu fotoğraf için dünyanın dört bir tarafında stratejik olarak konumlandırılmış sekiz hassas radyo teleskobu kullanıldı. Fotoğraf, Antarktika, Şili, Meksika, Hawaii, Arizona ve İspanya’da, 20 ülkede ve bölgede faaliyet gösteren 60 kurumda çalışan bilim insanlarının küresel iş birliği ile elde edilmişti.

Dünya çapında bir teleskop ittifakı sonucunda alınan süper kütleli kara deliğin bu ilk görüntüsü için, ekibe ödül verildi. Bu görüntüyü elde eden bilim insanlarından oluşan ekip 2020 Temel Fizikte Atılım Ödülünde 3 milyon dolarlık ödül aldı.

Kara delik hakkında yeni çalışma…

Şimdilerde ise yeni bir araştırma yapıldı ve kara delik hakkında yeni bulgular elde edildi. Astrofizik Dergisi’nde yayınlanan yeni araştırmaya göre kara delik dönüyor. Bununla beraber, kara deliğe ait birden fazla kare derlendiğinde kara deliğin hareketi izlenilebiliyor.

Çalışma için geçtiğimiz on yılın arşiv verileri ile birlikte, Event Horizon teleskopundan elde edilen fotoğrafların ve Nisan görüntülerine dayanan matematiksel modellerin kombinasyonlarının derlemelerinden yararlanıldı. Bu sayede gökbilimciler, kara deliğin doğası hakkında daha ayrıntılı bir şekilde fikir sahibi oldular. Aynı zamanda bazı analiz önerilerinde bulundular. Bunların neticesinde, halkanın yönünün sabit olmadığı yönünde bir fikir oluştu.

Çalışmanın baş yazarı ve Harvard Üniversitesi’nde bir radyo gökbilimcisi olan Maciek Wielgus, konu hakkında “Bir kara deliğe düşen madde akışı çalkantılı olduğu için, halkanın zamanla sallandığını görebiliriz” ifadelerinde bulundu.

Yine bir gökbilimci ve çalışmanın ortak yazarı olan Thomas Krichbaum, bir basın açıklamasında hareket analizinin önemli olduğunu söyledi. Çünkü ona göre bu, birikim akışının olay ufkunu çevreleyen dinamik yapısı hakkında ilk izlenimi sağlıyor.

Toplama akışı, kara deliğin içindeki malzemenin çekilme hızını ifade eder. Bu da kara deliğin görünümünü etkileyerek bazı kısımları diğerlerinden daha parlak hale getirir.

Kara delik ve bunun genel görelilik gibi şeyler için ne anlama geldiği hakkında daha somut iddialarda bulunmadan önce daha fazla veriye ihtiyaç olduğu bir gerçek. Yine de şimdilik, evrenin içinde dönen sallantılı bir deliğe sahip olduğu gerçeğinin tadını çıkarabiliriz.