Hubble’ın Rekor Keşfi: Earendel

Hubble Uzay Teleskobu insanlığın şimdiye kadar gördüğü en uzak yıldızı görüntüledi

Earendel ile tanışın. Eski İngilizce’de “sabah yıldızı” veya “yükselen ışık” anlamına gelen Earendel, NASA’nın inanılmaz keşfi olarak karşımıza çıkıyor.

NASA’nın Hubble Uzay Teleskobu, oldukça önemli keşifler yapmaya devam ediyor. Otuz yılı aşkın süredir faaliyet gösteren uzay teleskobu, inanması zor bir şey yakaladı.

Geçtiğimiz günlerde NASA, Hubble’ın bu inanılmaz keşfini açıkladı. Buna göre Hubble, rekor uzaklıktaki tek yıldızın görüntüsünü yakaladı.

Bilim insanları, insanlığın gördüğü bu en uzak ve en eski tek yıldıza Earendel adını verdiler.

Earendel, teleskopların şimdiye kadar görüntülediği en uzak tek yıldız olarak karşımıza çıkıyor. Earendel şu anda 28 milyar ışıkyılı uzaklıkta yer alıyor. Bununla beraber yıldızın ışığının Dünya’ya ulaşması ise 12.9 milyar yıl sürüyor.

Uzayın oldukça derinlerine yerleşen yıldız ayrıca evren şu anki yaşının sadece yüzde yedisindeyken doğdu.

Diğer yandan Earendel’in boyutuna gelecek olursak bu konuda bir belirsizlik söz konusu. Earendel, Dünya’nın 109 katı büyüklüğünde olan Güneş’ten 50 ila 500 kat daha büyük.

Earendel’i Güneş’le kıyaslamaya devam edersek Earendel, güneşimizden milyonlarca kat daha parlak.

28 milyar ışıkyılı uzaklıktaki bir yıldızı fotoğraflamak için Hubble, doğal bir fenomenden yararlandı. Bu, yerçekimi merceklenmesi adını alır. Yerçekimi merceklenmesi, bir gökada kümesi veya bir kara delik gibi büyük bir nesnenin, bir kuasar (genç ve parlak galaksi) gibi çok uzak bir ışık kaynağından ışığı bükmesiyle gözlenen astronomik bir fenomendir.

Hubble’ın Earendel’i görmesi için, çok uzaklardaki bir gökada kalabalığının uzay ve zamanın dokusunu ultra yüksek hassasiyetle mükemmel bir şekilde hizalaması ve bükmesi gerekiyordu.

ABD, Maryland’deki Johns Hopkins Üniversitesi’nden Brian Welch, “Normalde, bu mesafelerde, tüm galaksiler, milyonlarca yıldızın ışığının birbirine karıştığı küçük lekeler gibi görünür.” açıklamasını yaptı. Ancak Hubble, yakınlaştırma lensi kullanmaya benzeyen fenomen sayesinde Earendel’i görüntüledi.

Hubble ve James Webb, yeni bilgiler sunacak

Welch ve diğer araştırmacılar Earendel’i yerçekimi merceklenmesi ile tespit ettiler. Yani görülemeyecek kadar uzakta veya soluk olan nesneler, onları aydınlatan ışık küme eğrisinden geçtiğinde, odak haline gelirler. Earendel’in ortaya çıkması da işte böyle gerçekleşti.

Diğer yandan Hubble, daha önce de rekor uzaklıkta olan başka bir yıldızı yakaladı. Hubble’ın 2018 yılında görüntülediği yıldız, İkarus adını aldı. İkarus da o güne dek görüntülenen en uzak yıldızdı. İkarus’un ışığının bize ulaşması 9 milyar yıl sürüyor. İkarus’on ortaya çıkışı evren şu anki yaşının yaklaşık yüzde otuzundayken gerçekleşti. Buna göre Earendel, bu yıldızdan çok daha eski ve uzaktır.

Bilim insanları, Earendel ile ilgili araştırmalarına devam edecek. Çünkü yıldız ve özellikleri hakkında öğreneceğimiz daha çok şey var.

İki veya üç ay içinde tam bilim operasyonlarına başlayacak olan James Webb, bilim insanlarına yardımcı olacak. James Webb Uzay Teleskobu, Hubble’ın halefi olarak karşımıza çıkıyor. Ancak James Webb, çok daha büyük bir aynaya sahip. Aynı zamanda uzay teleskobunda çok daha üstün analitik araçlar da yer alıyor. Bundan dolayı James Webb, Hubble’ın çok daha ötesinde ayrıntıları ortaya çıkaracak.

Emektar uzay teleskobu Hubble ile yeni nesil James Webb’in çalışmaları, evren hakkında daha çok bilgiyi bilim dünyasına kazandıracak.