“OJ 287, her 12 yılda bir aşırı ışık gösterisi yapan bir kara delik ikili sistemidir. Burada dans eden kara delikler bir trilyon yıldızdan daha parlak mega parlama oluşturuyor”
Dünya’dan yaklaşık 3,5 milyar ışıkyılı uzaklıkta olan OJ 287 galaksisinin merkezindeki süper kütleli kara delik, şimdiye kadar bulduğumuz en büyük kara deliklerden biri. OJ 287, güneşten yaklaşık olarak, 18 milyar kat daha büyüktür.
Süper kütleli bu kara delik, Yengeç Takımyıldızında bulunuyor. Optik kırılmaların gösterdiği 11-12 yıllık bir periyodik varyasyon, büyük kütleli kara deliğin yörüngesinde bir de daha küçük kütleli bir kara delik olduğunu belirtiyor. Daha küçük kütleli olan kara delik 39° ile büyük kütlelinin yörüngesinde dönüyor. Her 12 yılda bir küçük kütleli kara delik, toplanma diski ile iki kere temasa geçip, yaydığı radyasyonu çifte pik yaptırıyor. Bunu yaptığında, bir trilyon yıldızdan daha parlak olduğu için Dünya’dan arkadan görselleştirebileceğimiz bir ışık patlaması oluşturuyor. Bu, mega parlama olarak adlandırılabilir.
Daha küçük olan karadelik kusursuz bir zamanlamaya sahip değil. Dikdörtgen yörüngesi nedeniyle diskten düzensiz aralıklarla çökmesi nedeniyle, bilim insanlarının bir sonraki ışık patlamasının ne zaman gerçekleşebileceğini tam olarak izlemelerini zorlaştırıyor. Bundan dolayı, 2010 yılında bir araştırmacı ekibi bir sonraki mega parlamanın gözlemleyebilme zamanını tahmin etmek için bir model oluşturmaya başladı. Modelleri, üç hafta içinde bir parlama görünümünü doğru bir şekilde tahmin etti.
Daha sonra 2018 yılında Hindistan’ın Mumbai kentindeki Tata Temel Araştırma Enstitüsü’nden bilim insanları, bir sonraki parlamanın 31 Temmuz 2019 tarihinde zirveye çıkacağını tahmin etmek üzere modeli geliştirebildiler. Parlamayı gözlemleyebildiklerinde, onlara kara deliklerin düzgün ve simetrik olduğu ‘saçsız teoremi’ test etme şansı verebileceklerini ifade edebildiler.
Geçtiğimiz günlerde, Astrofizik Dergi Mektupları’nda yayınlanan yeni bir çalışma, bilim insanlarının parlamanın ne zaman gerçekleşeceğine dair tahminlerinin doğru olduğunu gösterdi. Aynı zamanda, NASA’nın Spitzer teleskobu tam zamanında OJ 287’ye bakıyordu.
Caltech merkezli Spitzer’de çalışan yardımcı bilim insanı Seppo Laine, “OJ 287’nin görünürlüğünü ilk kontrol ettiğimde, bir sonraki parlamanın gerçekleşeceği tahmin edildiğinde Spitzer tarafından görülebildiğini görünce şok oldum. Özellikle, bu yıl ocak ayında emekli olan Spitzer, parlama sırasında galaksiyi net bir şekilde gören tek teleskoptu” ifadelerini kullandı.
Laine ayrıca, Spitzer ile bu parlamanın zirvesini yakalayabildikleri için oldukça şanslı olduklarını belirtti.
Bununla beraber, Spitzer’in şanslı bakışı saçsız teorem için daha fazla kanıt sağladı. Bilim insanlarına, parlamanın ne zaman zirveye çıkacağına dair tahminler, kozmik dansçılar ve daha küçük kara deliğin yörüngesi hakkında daha doğru bilgi verdi. Daha küçük kara delik, bilim insanları tahmin ettiğinde enkaz diskinden çöktüğü için, OJ 287’nin süper kütleli kara deliğinin simetrik ve pürüzsüz olduğunu gösteriyor. Bu, saçsız teoremi için bir kazanç olarak görülüyor.
Bu dans sonuçta felaketle sonuçlanacak. Daha küçük karadeliğin yörüngesi zamanla azalmakta ve dans partnerine daha da yaklaşmakta. Süper kütleli kara delik, sonraki 10.000 yıl içinde daha küçük dans partnerini yutacak.
Other Articles
Nostalji ile yeteneğinizi buluşturun
Diğer Tüm Apple Cihazlarınızın Çalmasını Engelleyin
