Özgür Yazılımlar: Açık Kaynak
Dünyanın hemen her yerinde milyonlarca insanın kullandığı açık kaynak kodlu yazılımlardan bazıları, yukarıdaki görselde logoları bulunan yazılımlar. Muadillerinin ticari olarak (yüksek) ücret talep ettikleri alanlarda hizmet ve araçlarını ücretsiz sunuyorlar. Her ne kadar çıkış noktaları bu ücretli ticari yazılımlara alternatif olmak olsa da başarıları her geçen gün artmakta ve günün sonunda bir alternatiften öte esas tercih edilen yazılım olmayı başarmaktalar.
Açık kaynak yazılım kültürü mevcut popülariteye kolay erişmedi. Özgür yazılım kültürünün temelleri 1970’ler ABD’sinin Stanford, Berkeley ve MIT gibi başlıca üniversitelerinin öğrencileri tarafından atıldı. Öğrenciler geliştirdikleri kodları kendi aralarında paylaştı. Bunun doğal sonucu olarak fikir ve ilerlemeleri görece daha hızlı gelişti. Yazılımı paylaşma ve nitelikli bilgi alış veriş kültürü 1983 yılında GNU projesinin hayata geçmesini sağlayacaktı. Genel Kamu Lisansı olarak anılan proje 1983‘ten günümüzde hemen her açık kaynak kodlu yazılımın dayandırıldığı bir lisans. Bu projenin mimarıysa Richard Stallman.
Stallman GNU‘yu tanıttıktan iki yıl sonra da Özgür Yazılım Vakfı’nı (Free Software Foundation-FSF) kurarak “özgür yazılım” teriminin de yaratıcısı oldu.
Stallman’ın amacı insanlara ücretsiz yazılım sunmaktan çok daha fazlasıydı. Herkesin bilgiye, teknolojiye ulaşabilmesini hedefleyen bir vizyona sahipti. Tıpkı, günümüzde halen kullanılan Ubuntu ve Debian dağıtımlarının arkasındaki isim Linux Torvalds gibi.
Açık kaynak yazılımlar, ücretsiz dağıtıım işletim sistemleri, özgür yazılım hareketleri her ne kadar pozitif gelişmeler olsa da kendi içlerinde çeşitli riskleri de barındırıyorlar. Ticari yazılımlar bir dizi güvenlik tedbirleri (genelde kısıtlamalar) ile piyasaya sürülürler. Ancak açık kaynak sistemlerde böyle bir kısıtlama ya da herhangi bir filtre söz konusu değildir. Bu da bazı açıkların olabilmesi ihtimalini artıran bir durum yaratır. Tabi ki bu Windows ya da Mac OS işletim sistemleri örnekse Ubuntu’dan daha güvenli demek değildir. Güvenlik açıkları konusunda ticari yazılımlarla ilgili sansasyon derecesinde haberler de duymuştuk ki duymaya da devam edeceğiz. İnsan faktörünün olduğu her alanda hata riski hiçbir zaman sıfıra eşit olmayacaktır.
Other Articles
